Gihisgutan ang “Rabies virus: Ang Hinungdan, Sintomas, ug Bakuna” sa RaJOE Serbisyo 94.3 Dream Radio kauban si Anne Michelle Lamban-Fuertes, RN sa City Health Office diin daghan iyang giklaro ug gibutyag kabahin sa Rabies Virus.
Ingon pa niya nga dili lang hayop ang carrier sa rabies virus apan kung mapaakan ang tao ug adunay sintomas nga positibo sa rabies virus pwedi siya maka takod sa maong virus ngadto sa ubang tao sa paagi na masamdam niya o madapuan og laway. Ang maong virus makamatay kung dili maagapan pagdali. Depende usab kung asa mapaakan ang tao na dali lang makaabot ang virus sa utok nga maoy hinungdan sa uradang pagkamatay sa tawong natakdan.
Sama sa COVID-19, ubay-ubay ang proseso una masuta kung adunay rabies virus ang maong tao na napaakaan. Mo agi pa kini og maayong pagsusi sama sa “History taking”, ma ilhan ang sintomas, ug ang pagtest sa hayop nga nakapaak. Matod pa ni Fuertes, pagkamatay sa hayop na nakapaak sa biktima sulod sa pipila ka adlaw ug kung ang biktima galaway-laway ug mupaak bisan unsa ilabi na sa tao, kumpirmado nga positibo kini sa virus.
“Dili na hulaton nga mugawas ang maong mga sintomas. Kung napaakan, magpacheck dayon sa opisina,” dugang pa ni Fuertes.
Giklaro usab niya nga makuha ang rabies virus kasagaran sa mga “Stray Animals” o kanang mga hayop nga anaa sa kalsada, walay nag-amoma, ug walay saktong kaon nga maoy hinungdan sa pagkabuang sa maong hayop.
Ingon pa ni Fuertes na sa pagkahimugso sa mga hayop wala na silay mga rabies, makuha nila ang rabies sa hinungdan na: (1) Maglatagaw ug magsaag-saag ang maong hayop diin mapaakan sila sa ubang hayop nga adunay rabies virus; (2) Kung makakaon silag hugaw na naay virus; ug (3) Kung magutman nga dili tarong ang pag-alaga sa mga hayop.
Apan dili pa mabakunahan og anti-rabies ang mga hayop dayon sa ilang pagkahimugs. Diha pa mabakunahan after 3 months sa maong hayop.
Pahinumdom sa CHO – Rabies Program alang sa mga adunay alagang hayop: “Be a Responsible Pet Owner”. Sa mga tag-iya sa mga hayop nga nakapaak nga dili magpakabana o mutabang, adunay multa nga P25,000.00. Sa mga dili pabakunahan ug dili musugot higtan ang ilang hayop, maka multa sila og P5,000 to P10,000 subay sa Republic Act 9482 o Anti-Rabies Act of 2007.
Saysay usab ni Fuertes nga dili mahadlok o maulaw muadto kanila ilabi na kung napaakan aron dili madelikado ang kinabuhi. Abri ang ilang buhatan sa mga gusto magpabakuna matag Lunes ug Huwebes; Morning session 8:00AM to 10:00AM, Afternoon session 1:00PM to 3:30PM. Ang ilang skedyul sa konsultasyon matag Lunes hantod Biyernes alas 8:00 sa buntag hantod alas 5:00 sa hapon.
Sa dugang detalye, paminawa ang full streaming sa link https://www.facebook.com/panabocityofficial/videos/545071096639701
| Ivory Dawn Balogbog
